Szyfry :)

W czasie II wojny światowej grupa polskich kryptologów złamała szyfr niemieckich sił zbrojnych. Komunikaty zakodowane były za pomocą ówczesnej maszyny szyfrującej – Enigmy. Dziś znamy wiele szyfrów – używają ich harcerze, możecie spotkać je w różnych zabawach, w tym w Escape Roomach.

Harcerski szyfr „Tabliczka mnożenia”

Harcerze często korzystają z szyfru przedstawionego w postaci tabeli z literami (rysunek 1). Tabela jest kluczem do odkodowania informacji zawartych w wiadomości. Aby zrozumieć wiadomość, trzeba odczytywać kolejne jej litery w następujący sposób: pierwsza cyfra oznacza, w której kolumnie litera się znajduje, a druga cyfra – w którym rzędzie.

Przykład:

4 x 1, 1 x 4, 4 x 3 – to zakodowany wyraz „dom”.

Szyfr ułamkowy

Kluczem szyfru jest tabela z rysunku 2. Szyfr zapisujemy za pomocą ułamków, a jeśli chcemy całkowicie wprowadzić w błąd przeciwnika – między ułamkami wstawiamy znaki działań. Każdy ułamek to jedna litera: licznik oznacza, które miejsce w komórce zajmuje dana litera, a mianownik – w której kolumnie trzeba tę literę znaleźć. 

Przykładowo wyraz „kot” zakodujemy następująco: 1/3 + 1/4 * 5/4

Szyfr obrazkowy lub cyfrowo – obrazkowy

Prosty szyfr, w którym każdej literce odpowiada obrazek. Zapisujemy nasz wyraz w formie kilku obrazków korzystając z tabeli na rysunku 3. Oczywiście obrazki są przykładowe – każdy z Was może wymyślić swoje własne :)

Szyfr komórkowy

Możecie nie pamiętać tych czasów, ale kilkanaście lat temu nie było smartfonów! Wiem, trudno sobie to wyobrazić, a jednak :) Pierwsze telefony komórkowe miały przyciski z cyframi, a na każdym z nich było kilka liter. Aby wpisać odpowiednią literę, trzeba było kilkakrotnie wdusić przycisk! I tak – jeśli na przycisku było napisane ABC, trzeba było wdusić go dwukrotnie, by wybrać literę B, a trzykrotnie – literę C.

Kluczem szyfru komórkowego jest właśnie taki rysunek dawnej klawiatury telefonu (rysunek 4). Cyfra 1 to był odstęp, czyli spacja.

Aby zakodować zdanie „Dzisiaj jest niedziela” trzeba było użyć bardzo wielu cyfr! Wyglądało to tak:

3 444 777 444 2 5 1 5 33 777 8 1 66 444 33 3 9999 444 33 55 2

Szyfr Pigpen

Klucz tego szyfru wygląda różnie, w zależności od wersji: wersja 1 – rysunek 5, wersja 2 – rysunek 6. Wiadomość koduje się jak na obrazkach – tutaj zakodowany wyraz „szkoła”.

Szyfr książkowy

Jeśli kilkoro z Was ma w domu tę samą książkę, tego samego wydawnictwa, identyczną – możecie używać kodu książkowego. Szyfrowanie polega na zapisaniu trzech liczb: pierwsza oznacza numer strony, druga numer wiersza, trzecia – kolejny znak w wierszu. Na przykład, jeśli litera A znajduje się na stronie 15, w drugim rzędzie jako piąty znak, zapiszecie szyfr dla niej tak: 15-2-5.